Jan Kiepura i Festiwal

Jan Kiepura (1902-1966) – polski śpiewak, znakomity tenor, aktor, który cieszył się największą międzynarodową sławą i popularnością spośród polskich śpiewaków okresu międzywojennego. Po raz pierwszy na scenie operowej wystąpił w 1924 r. w Operze Warszawskiej w partii Górala w „Halce”.

Występował na największych scenach operowych na świecie: Operze Wiedeńskiej, Lwowskiej, Berlińskiej, Paryskiej, La Scali w Mediolanie, Royal Albert Hall, a także nowojorskiej Metropolitan Opera. Zagrał w 39 filmach, między innymi w : „Dla ciebie śpiewam”, „Księżniczka czardasza”, „Czar cyganerii”, „Pieśń nocy”, „Kocham wszystkie kobiety”. Wraz z żoną, węgierską śpiewaczką Martą Eggerth, grywał na Broadwayu w „Wesołej wdówce” Ferenza Lehara.

Jan Kiepura pomimo wielkiej sławy, mówił o sobie, że jest „prostym chłopakiem z Sosnowca”. W osobie Jana Kiepury zbiegły się takie cechy jak: niepowtarzalny głos, wielka muzykalność, upór a także niezwykły wdzięk i uśmiech amanta. Mieszkając za granicą na każdym kroku akcentował swoją polskość. Wiele koncertował na cele charytatywne, między innymi wspierał akcje zbiórki pieniędzy na budowę gmachu Muzeum Narodowego w Krakowie czy  Fundusz Obrony Narodowej przed wybuchem II wojny światowej.

Kariera filmowa, którą Jan Kiepura rozpoczął w 1930 roku wraz filmem „Neapol miasto śpiewu” sprawiła, że stał się jeszcze bardziej popularny i zdobył serca publiczności nie tylko tej operowej. Śpiewał otoczony tłumem na placach, stadionach, balkonie hotelu „Bristol” czy dachu samochodu. W ten sposób nie zgadzał się ze „środowiskiem operowym”, które zarzucało mu, że jego sposób bycia na scenie i wyjście poza ściany teatru to marnotrawstwo  dobrze rozpoczętej kariery.  Jan Kiepura kochał swoją publiczność, a ona to odwzajemniała spontanicznymi wyrazami entuzjazmu.

Do utworów śpiewanych przez Jana Kiepurę należą: Aria Rudolfa z I aktu „Cyganeria”, Aria Don Josego  z II aktu opery „Carmen”, Aria Radamesa z I aktu opery „Aida”,” Signorina”, „O Marie, o Marie”, „O sole mio”, „Ninon, ach uśmiechnij się”, „Brunetki, blondynki”.

Jan Kiepura za pieniądze zarobione na światowych scenach w latach trzydziestych wybudował w Krynicy najbardziej luksusowy wówczas w uzdrowisku hotel – willę Patrię (tzn. Ojczyzna). Patria była jedynym polskim domem Jana Kiepury. Artysta rzadko bywał w Krynicy (w porónaniu z czasem przed 1933r), co wynikało z pracy poza krajem ojczystym, ale kiedy tylko mógł przyjeżdżał chociaż na kilka dni do Krynicy i tam spędzał czas z rodziną. Wówczas tłumy oczekiwały na jego występy, a Jan Kiepura śpiewał swoje największe przeboje. Ostatni pobyt w Krynicy przypadł na jesień 1958 roku. Kiepura był przyjęty z wielką gościnnością; wspólnie ze Stefanem Półchłopkiem omawiali możliwości kolejnych występów artysty w uzdrowisku.

Jan Kiepura zmarł nagle na atak serca w Harrison koło Nowego Yorku. Zgodnie z ostatnią wolą artysty jego prochy zostały przywiezione do kraju i złożone w Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach.

Festiwal im. Jana Kiepury

 

Twórcą Festiwalu i organizatorem jego pierwszych 15. edycji był Stefan Półchłopek - były burmistrz, długoletni animator życia kulturalnego i sportowego uzdrowiska, założyciel i sekretarz Społecznego Komitetu Rozwoju Krynicy.

 

 

I Festiwal im. Jana Kiepury odbył się w 1967 roku, czyli w rok po śmierci wielkiego śpiewaka, a gościem honorowym była Marta Eggerth-Kiepura.

 

 Podczas pierwszego festiwalu koncerty odbywały się na Deptaku i w Sali Teatralnej Starego Domu Zdrojowego.

 

Występowali wtedy śpiewacy o sławie międzynarodowej: Delfina Ambroziak, Krystyna Szczepańska, Wiesław Ochman, Andrzej Hiolski, Roman Węgrzyn.

Grała Orkiestra Filharmonii Krakowskiej, dyrygował Krzysztof Missona, a koncerty prowadził Zbigniew Zazula.

 

W późniejszych latach koncerty odbywały się również na Depatku, a w razie niepogody w Kinie Jaworzyna i w sali teatralenj Straego Domu Zdrojowego, zaś od 1971r. na stałe w Pijalnii Głównej.  Do Krynicy przyjeżdżali wówczas najlepsi artyści scen muzycznych m.in.: Barbara Nieman, Hanna Rumowska, Pola Lipińska, Czesława Fijałkowska, Krystyna Szostak-Radkowa, Wanda Polańska, Bolesław Pawlus, Andrzej Saciuk, Tadeusz Kopacki, Leonard Andrzej Mróz, Stanisław Ptak, Ryszard Tarasiewicz i Zdzisław Krzywicki.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Dyrygentami byli: Ryszard Szajkowski, Józef Radwan, Stefan Rachoń, Tadeusz Babiński.

Od 1968 roku festiwalom towarzyszyły konkursy wokalne dla absolwentów wyższych szkół muzycznych, a od 1969 roku także śpiewaków amatorów.

Festiwal się rowijał - IX był już międzynarodowym.

Na X jubileuszowym odbyła się inscenizacja opery "Straszny Dwór", Orkiestrą Filharmonii Krakowskiej dyrygował Jerzy Katlewicz, a występowali między innymi: Jadwiga Romańska, Stefania Toczyska, Jerzy Jadczak i Henryk Grychnik.

Koncerty prowadzili: Zbigniew Zazula, Jerzy Waldorff, Jerzy Katlewicz, Wojciech Dzieduszycki, Janusz Cegiełła i Kamila Kiełbińska.

 

Od 1982r. całkowitą organizację Festiwalu przejmuje Miejsko - Gminny Ośrodek Kultury. W roku 1984 Bogusław Kaczyński obejmuje funkcję dyrektora artystycznego i Festiwal staje się wydarzeniem kulturalnym o większym zasięgu. W latach 2003-2011 odbywał się już pod nazwą Europejski Festiwal im. Jana Kiepury, którego organizatorem również był Bogusław Kaczyński. Festiwalowa publiczność mogła oglądać występy zespołów: Opery Śląskiej, Opery i Operetki Krakowskiej, Teatru Wielkiego z Łodzi, Operetki Wrocławskiej i Gliwickiej, Teatru Muzycznego z Łodzi itd. Śpiewał i tańczył zespól Mazowsze Miry Zimińskiej-Sygietyńskiej oraz zespół Śląsk Stanisława Hadyny.

Festiwal obejmuje prezentację wielkich dzieł operowych, operetkowych, spektaklów baletowych oraz teatralnych, jak również koncertów promenadowych. Na Deptaku, w Pijalni Głównej, sali teatralnej, sali balowej Starego Domu Zdrojowego przez ponad tydzień można uczestniczyć w wielkim święcie muzycznym z udziałem plejady wspaniałych śpiewaków, muzyków, tancerzy i innych gwiazd estrady.

Każdego roku w połowie sierpnia dzięki Festiwalowi im. Jana Kiepury Krynica jest najbardziej rozśpiewanym miastem w Polsce.